Laos

Sabadie,

Pai heb ik verlaten met een vier uur durende busreis door de bergen met welgeteld 762 bochten (geen grapje) terug naar Chiang Mai. Op de heenweg zat ik achterin en was het me al opgevallen dat de chauffeurs met een rotgang door de bochten vlogen. Op de terugweg zat ik voorin en weet nu dat ik van geluk mag spreken dat we geen vrachtwagen door de voorruit hebben gekregen. Ik had vóór mij nog één stoeltje met handvat welke ik vastgreep om tijdens de bochten niet aan de rechter kant op de schoot van mijn buurman te belanden en aan de linker kant niet met mijn hoofd tegen het raam te bonken. Ik dacht nog, kan ik mooi mijn rugstabiliteit oefenen maar dat voelde toch anders dan mijn wekelijkse uurtje Pilates back home. Om mijn medereiziger, die ik in Pai heb ontmoet en die ook een reisblog schrijft te citeren in zijn verhaal over de bochten van Pai: ik heb sinds de borstvergroting van Pamela Anderson niet zulke scherpe bochten meer gezien. In het Engels klinkt dat beter...

In Chiang Mai ben ik op de hop on hop off bus gesprongen op naar Chiang Rai. Daar is een grote moderne witte tempel gebouwd door een rijke kunstenaar die nog steeds bouwsels en creaties toevoegd aan zijn beroemde project. Ik zou de tempel kunnen omschrijven als groots met een uitspatting van mozaiek en wit met een aparte smaak.... Alleen wat heb je daar aan. Als je mij vraagt om de 'look' van The White Temple in Chiang Rai aan het Nederlanders volk te omschrijven dan zou ik zeggen dat het een Frans Bauer huis is maar dan in de vorm van een tempel welke speciaal gedecoreerd is door Barbie met als thema: een witte kerst. Het interieur is een heel ander verhaal. Daar zijn met kunstzinnige precisie prachtige schilderingen op de wanden gemaakt van Buddha, Keanu Reeves in zijn rol uit de film The Matrix, satellieten, de aanslag op het World Trade Center, Spiderman en tal van andere schetsen die je dan weer totaal niet zou verwachten in huize Bauer. In een tempel trouwens ook niet. En voor ik het vergeet, buiten hing het hoofd van batman met een plantje uit zijn kin. 

Ik ben nu in Laos op het eiland Don Det niet ver verwijderd van de grens bij Cambodja. Ik dacht dat ik flexibel genoeg zou zijn met mijn hop on hop off bus maar het tegendeel blijkt momenteel waar te zijn. Ik zal in Cambodja twee to drie weken langer moeten verblijven voordat ik kan starten met mijn trip door Vietnam. Dat gegeven schopt mijn plan enigszins in de war en ik was daardoor dan ook in no mood gister. En grappig genoeg lijkt dan opeens alles niet helemaal lekker meer te lopen. Klein voorbeeldje: gister was ik mijn reisverhaal aan het typen maar bij bar nr. 1 viel de wifi regelmatig uit waardoor ik stukken van mijn tekst ben kwijtgeraakt, in bar nr. 2 viel de wifi weg nadat ik me had gesetteld naast de keuken waar een blender continue in werking was maar ik moest wel want ik kon geen andere plek vinden waarbij het stopcontact niet anderhalve meter van de grond was gelocaliseerd want blijkbaar door een bij mij onbekende reden hangen de stekkerdozen hier in Laos allemaal in de lucht en dat ga ik niet redden als ik overal met een matje op de grond zit en mijn korte snoertje. Geen wifi dus, op naar bar nr. 3. Ik begon een beetje honger te krijgen dus bestelde ik groentensoep, krijg ik een krop sla in een kommetje met heet water.... En..... geen wifi... ! Ik had het even helemaal gehad dat begrijp je. Desalniettemin... Sabadie Laos!

Het land van kou in het noorden en warmte in het zuiden. Het land van sticky rice (plak rijst) welke ik een dag zelf heb verbouwd en daarmee dus ook met een buffelo door de prut heb gelopen met een houten werkbouwtuig om het land klaar te maken voor beplanting. Het land van de vele electriciteitsboxen boven de weg waarvan de draden als een hoge plus puzzel in elkaar zijn gedraaid waabij je jezelf afvraagt welke logica daar precies achter schuilt. Het land van vele winkeltjes wiens eigenaars regelmatig een tukkie doen voor of naast de shop en je hem of haar dus zelf wakker moet maken om te kunnen betalen. Vandaag betrad ik een restaurant waarin een vrouw in een hangmat naar een tv programma lag te kijken met een beauty gezichtsmasker op en duidelijk niet blij met mijn aantreden. Het land van de squat toilet incl. butt shower, koude douche (of douche zonder water), bananen die zo rijkelijk groeien dat ze in alle salades te vinden zijn en zelfs gratis worden weggegeven omdat de locals er niet tegenop kunnen eten. Het land van Lao Lao, een traditioneel drankje welke 50% alcohol bevat. Het is zo sterk dat zelfs locals het aanbod op een proost veelal afslaan. Het land waar vrouwen met vrolijk gekleurde en of gestreepte sokken in hun slippers rondsloffen ook als ze uitgaan. Het land van Karaoke waar de mensen de nummers uit eigen land uit volle borst meezingen. Leuk om met de ondertiteling mee te zingen en tegelijkertijd is dat een goede work-out voor je kaakspieren. Ik verstond er uiteraard geen hout van en heb ondervonden dat ze niet zo gecharmeerd waren van mijn verzoeknummers namelijk die van van Elvis en ABBA. Wellicht hebben ze daar ook nog niet eerder van gehoord zit ik me nu te bedenken..... We gaan verder....: Het land waar de Laotianen ons buitenlanders 'falang' noemen. Het woord falang komt uit de tijd dat de Fransen Laos koloniseerde. De mensen konden en kunnen de R en de S niet uitspreken dus werd Frans, Falang en nog steeds gebruikt dus om buitenlanders te identificeren. Ik ben een long leg Dutch falang :). Ik moet ook zeggen, ik steek overal met kop en schouders bovenuit en dat geeft over het algemeen een mooie helicopter few alleen stoot ik ook regelmatig mijn hoofd tegen het kozijn als ik door een deuropening loop. Het land van vriendelijke mensen waar ze veelal meer geven dan nemen. Het land waar je in een restaurant makkelijk 1 uur op je bestelling kan wachten en je vervolgens terwijl iedereen aan jouw tafel al hongerig zijn of haar eten naar binnen zit te werken, jij tot de conclusie komt dat ze je zijn vergeten... (is mij nu vijf keer overkomen) en waar de obers (in voetbal outfit) bij het bestellen van iets wat lichtelijk afwijkt van het menu je aankijken alsof ze een gorilla met een badmuts op het gras zien maaien. Ik weet, ik ben in Laos dus alles gaat hier wat langzamer omdat ze hier nog niet op hetzelfde stressniveau zitten dan in sommige andere landen en dat is prima, houden zo zou ik juist zeggen. Vandaar dat mijn haren recht overeind gaan staan wanneer ik weer een tourist zijn of haar (meestal een haar) bestelling in de oren van de serveerders zie schreeuwen omdat ze denken dat ze niet worden verstaan (?), dan vervolgens met hun ogen een rondje van 180 graden rollen en vervolgens kijkend naar hun partner met een blik van 'ben ik nu gek of euh...'. JA, .... ok, ik zou goed los kunnen gaan nu maar ik heb net besloten om dat niet te doen (ik doe aan verzoeknummers). Ik wil toch één comment toevoegen: Niet alle ouders hier hebben geld om hun kinderen naar school te laten gaan waar ze de engelse taal leren spreken maar kunnen wel trots zijn op hun baan in de horeca alleen doet het de trots te niet omdat ze dagelijks te maken hebben met mensen die laten voelen dat ze dom zijn, zo.

Laos is ook het land van The Secret War. Tijdens de welbekende oorlog in Vietnam is ook Laos zwaar getroffen en is het meest gebombardeerde land ooit. Er zijn gemiddeld 270 milioen bommen gevallen waaronder zogenaamde clusterbommen. Een clusterbom is een door een vliegtuig afgeworpen bom of raket die tussen de 100 en 200 kleine bommen bevat. Het land ligt nog steeds bezaaid met deze bommen en vandaag de dag worden er nog steeds mensen getroffen doordat ze op een bom staan die onder de grond van hun voeten ligt. Men kamt stukje bij beetje het land uit om de bommen vervolgens onschadelijk te maken maar dat kost ontzettend veel tijd en is uiteraard zeer gevaarlijk. Off track gaan in Laos is dus een heel slecht idee. Maar wat zou mooier zijn dan veilige grond voor kinderen om doorheen te rennen en volwassenen die hun land zonder zorgen kunnen gebruiken om rijst en groenten te verbouwen. 

Ik heb twee keer mogen overnachten bij de zogenaamde homestay die in mijn tour zijn opgenomen. Geweldig, dat was iets wat ik graag wilde doen, contact maken met de bewoners van het land. Dit gebeurde o.a. bij een village aan de Mekong rivier waar alleen locals wonen en het dorp is niet te zien vanaf de Mekong. In het eerste dorp sprongen de kinderen blij om ons heen en wilde uiteraard alle aandacht waardoor ik de uitleg over het dorp van de tour guide nauwelijks heb gehoord. Ik weet wel dat er een schooltje aanwezig is in het dorp omdat de kinderen mij daarheen sleepte. We hebben het volgende gedaan: spelletje spelen met de mensen wat lijkt op ju de boule, veel Loa Loa drinken, lachen met elkaar maar geen idee hebben wat diegene zegt en weer lekker slapen op de grond zonder douche. Een ervaring om nooit te vergeten. Het tweede dorp waar we zouden overnachten enkele dagen later gedurende de trip, was iets groter. First thing: bananen halveren om aan de aapjes te voeren wiens hangplek zich doorgaans bij een grote tempel bevindt. Een aantal jaar geleden heeft een grote groep apen besloten om massaal naar dit dorp te emigreren. Door dit plotslinge genoegen zagen de dorpbewoners dit als een teken van Buddha. Maar apen zouden geen apen zijn als ze niet een beetje brutaal en bijdehand zouden zijn dus de locals zijn niet altijd blij met ze. Alleen mogen ze volgens hun geloof geen heilige dieren eten dus de aapjes blijven en worden gevoerd met sticky rice en bananen anders zouden ze nooit meer in staat zijn om gezellig met hun gezin buiten aan tafel te eten. Ze sturen regelmatig hun honden op de apen af, werkt ook goed. Ze mogen hun hond trouwens wel opeten en dat gebeurd ook vaak genoeg. Geen katten want die zijn ook heilig. De katten hier in Laos hebben een halve staart. Dat schijnt een mutatie te zijn i.p.v. een breuk wat ik in eerste instantie dacht....... maar ik dwaal af! Aapjes eten geven was top, ze grijpen de banaan gently uit je handen en soms krijg je nog een glimlach terug waarbij ze twee rijen tanden laten zien. 's Avonds heerlijk gegeten en op de grond slapen begint al aardig te wennen. 

Kerst heb ik dit jaar in Luang Prabang geviert met drie travelmaatjes compleet met kerstmuziek, -lichtjes, -boom en -muts. In Laos is bijna iedereen boeddhistisch vandaar dat er maar op enkele plaatsen een kerstboom te vinden was puur voor touristen natuurlijk. Maar dit restaurant waar we ons kerstdinner hadden was dus uitzonderlijk en daardoor uitermate geschikt om ook dit jaar gehoor te geven aan het kerstgevoel. Oud en Nieuw heb ik geviert in het kleine plaatsje Kong Lor en dit was een heel ander verhaal, 'anders dan anders' is waarschijnlijk de juiste omschrijving. Try this one: uitgenodigd worden door de buren, dansen rond het kampvuur met de locale bewoners op Loa music, gezegend worden waarbij tegelijkertijd wit katoenen touwtjes om onze polsen werden gebonden, de buren maakte vijf eenden klaar voor dinner die ik diezelfde middag nog had zien rond wandelen, Beerloa, Loa Loa en salade van eendenbloed met sticy rice.....

In Luang Prabang ben ik op een morgen heel vroeg opgestaan om de monniken eten te geven, hoe nobel! Na dit genereuze gebaar was ik danook zeer verbaasd wanneer het volgende gebeurde diezelfde dag. Ik had een tempel bezocht waarbij je briefjes kon trekken die iets over je verleden, het heden en de toekomst vertelde. Maar daarvoor moet dat kaartje wel jou uitkiezen. Dat werkt zo: De kaartje zijn genummerd (doorgaans van 1t/m 50) met daarop verschillende voorspellingen, er is een koker aanwezig met genummerde stokjes erin, deze dien je te schudden waarna je blind een stokje trekt met een bepaald nummer. Vervolgens pak je het kaartje met het overeenkomende nummer op het stokje en dat is jouw zogenaamde fortune. Nu had ik natuurlijk geen flauw idee wat er op geschreven stond dus ik gaf deze te lezen aan de locale ober. Na een klein tijdje nadat hij de woorden op zich had laten inwerken verbrak hij de stilte met de woorden 'Ooooo thats not good'. Leuk is dat! Dus de volgende dag heb ik het nog een keer geprobeerd in een andere tempel en iemand anders gevraagd om mijn nieuwe briefje met een ander nummer te vertalen, zijn woorden: Hum... thats not good. Het lot valt kennelijk niet te tarten... beetje jammer.

Op één van de laatste dagen kwam ik er achter dat men blijkbaar vindt dat ik veel vragen stel. We waren op tour in een boeddhistische bibliotheek. Ik was razend enthousiast en nieuwsgierig (zoals wel vaker) en vroeg het één en ander aan onze tour guide uit Loas die nog wel uitdrukkelijk had gevraagd om vragen te stellen als iets ons niet duidelijk was. En dat kwam goed uit want ik moet ook zeggen, ik wist niets af van een boeddhistische bibliotheek! Ik vroeg blijkbaar het hemd van zijn lijf want enkele dagen later hoorde ik van een andere tour guide dat deze jongen, inmiddels zonder hemd, het volgende had gezegd nadat we de bibliotheek hadden verlaten: Linda stelt zoveel vragen, wie denkt ze dat ik ben, Google ofzo? Ow... Ik weet dat ik veel vragen stel maar dat het zo erg was..... Ik opperde om er op te letten en het een tandje minder te geven maar dat hoefde niet, dat houdt ons scherp was zijn antwoord.

Na de aanschaf van mijn buideltasje in Brisbane heb ik het gevoel dat ik mij nu ook deze keer moet becommantarieren gezien de aankoop van mijn homemade flodderige hippiebroek. Wel.... het zit heerlijk, case closed. Mannen zie ik er hier ook in lopen maar dat is werkelijk geen gezicht.

Goed, om een lang verhaal kort te maken zal ik nog even in het kort mijn trip in kaart brengen. Ik ben vanaf Chiang Mai naar Chiang Rai gereisd, daar heb ik de White Temple (Wat Rong Khun) bezocht. Vervolgens overnacht in Chiang Khong aan de grens met Laos waarna ik de volgende dag de grens ben overgegaan en de hele dag heb doorgebracht op de slowboat over de Mekong rivier naar Pakbeng. Na Pakbeng ben ik wederom middels slowboat in Ban Lad Khammune aangekomen, een local village waar ik kennis heb gemaakt met de cultuur van Laos. Na deze mooie ervaring ben ik voor de laatste keer middels slowboat over de Mekong naar Luang Prabang gegaan waar ik kerst heb gevierd, heb genoten van een gezellige stad, waar ik heb gebowld, rijst heb geplant en monniken eten heb gegeven om zes uur s' ochtends. Van Luang Prabang naar Vang Vieng waar ik me in een rubberen band en met een biertje in de hand heb laten mee kabbelen in de rustige stroming van een riviertje waarvan het water veel te koud was maar het uitzicht daarentegen veel goed maakte. Van Vang Vieng naar de hoofdstad Vientiane waar ik het museum heb bezocht en waar de omvang van de Secret War in Laos mij pijnlijk duidelijk is geworden. Van Vientiane naar Kong Lor waar ik Oud en Nieuw op een uitzonderlijke wijze heb gevierd. Van Kong Lor naar Thakek waarvandaan Thailand was te zien en ik in een hotel verbleef waar het personeel om te janken was (spugen op de vloer...! en totaal ongeïnteresseerd). Vanuit Thakek naar Xe Champhone Wetlands om weer bij een local village te verblijven. Op de weg daarnaartoe heb ik bijzondere schildpadden gezien en een tempel (old Wat Taleow) welke was gebombardeerd in 1969 EN de 200 jaar oude Hotay Pidok Buddhist library (boeddhistische bibliotheek). Na de overnachting in het dorpje op naar Pakse en vanuit daar met de boot naar Don Det waar de tour guide mij een baan als tour guide aanbood voor in Thailand en Laos (en ja, ik dacht dat hij gek geworden was.....) en waar ik een paar dagen dacht heerlijk te kunnen relaxen en tegelijk mijn reisverhaal te kunnen schrijven en publiceren maar waar ik half gefrustreerd vandaan ben gegaan gezien het wifi verhaal.... en trouwens, het werd nog erger want ik ben inmiddels in Cambodja en schrijf de stukken voor de tweede keer over die ik ben kwijt geraakt..... 

Dan wil ik graag afsluiten met een quote: Don't worry, life happens anyway. Dit zinnetje zag ik staan in mijn aantekeningenboekje en kan bijna niet geloven dat ik dit heb bedacht want als er iemand is die zich op gezette tijden 'worried' dan ben ik het wel. Maar ik moet zeggen dat het zinnetje mij steeds beter past. 

Foto's volgen nog, deze zet ik binnen enkele dagen online.

Veel liefs en tot snel.